Avrupa araç parkında elektrikli araçların oranı Turkiye’ye oranla oldukça yüksek. Uygulanan devlet desteğinin bu durumda etkisinin oldukça fazla olduğunu düşünüyorum
Hem Avrupa’da hem de ülkemizde mevcut toplam araç parkına baktığımızda halen benzinli ve dizel araçların hakimiyeti devam ediyor. Avrupa pazarında şarj olabilen elektrikli araçların (hibrit ve elektrikli araçların) oranı her geçen gün giderek artıyor. Üzülerek söylemem gerekir ki ülkemizde malesef durum pek parlak degil.
Turkiye’de elektrikli araçların pazar payı Avrupa ortalamasının oldukça gerisinde. Avrupa’da elektrikli araçların mevcut pazar payı %3 seviyesinde iken Turkiye’de bu oran %0,1 seviyelerinde bulunuyor.
Avrupa’da 2020 yılında satılan araçların oranına baktığımızda elektrikli araçların toplam satılan araçların içerisinde oranı %7,2 seviyesine yükseldiğini görüyoruz.
Karbon Emisyonu
Avrupa’da gündemi meşgul eden önemli çevre konularından biri karbon emisyonu. Bu konuda en etken faktorlerden biri de araçlardan yayılan karbon emisyonu konusu olarak karşımıza çıkıyor. Son yıllarda hem devletler hem de vatandaşlar oldukça hassas durumda. Bir çoğumuzun hatırlayacağı gibi dizel araçlara gelen yaptırımlar ilk olarak dizel araçların büyük şehir merkezlerine girişlerine getirilen kısıtlamalar ile başlamıştı. Özellikle bir çok Avrupa ülkesinde dizel araçlara yönelik kısıtlamalar artacak ve gittikçe katılaşarak devam edecek.
Ayrıca araç sahiplerinin seçimlerinde, Avrupa Devletleri’nin şarj olabilen elektrikli araçlar için verdigi teşvik/mali desteğin de etkisi goz ardı edilemez hale gelmiş durumda. Bu yazımda bazı Avrupa Devletleri’nin bu konuda vermiş olduğu desteklerden örnekler bulabilirsiniz.
Bizdeki mevcut duruma bakacak olursak, ülkemizde son bir yıldır en popüler konulardan biri olan yerli otomobil üretimi. Gürcan Karakaş liderliğinde TOGG ile yapılan atılım ve uygulanan pazarlama stratejileri sayesinde elektrikli araçlara olan ilgi ve alakanın artacağı aşikar.
Diğer taraftan henüz Avrupa pazarında hali hazırda satış yapan bir çok marka elektrikli araçlarını henuz Türkiye pazarına sunmuş dahi değil. Değişen ÖTV oranları sonrası markaların stratejilerinde oluşabilecek değişim ve olası devlet desteği ile Türkiye’de şarj olabilen elektrikli araçların pazar payında hızlı bir artış olabileceğine inanıyorum.
Devlet Desteği Uygulayan Ülkelere Örnekler
Avrupa Birliği ve İngiltere genelinde bakacak olursak 20 Avrupa ülkesinin elektrikli araçlar için teşvik/mali destek sağladığını görmekteyiz.
Sadece 7 Avrupa Birliği üyesi ülke şarj olabilen elektrikli araçlara destek uygulamıyor. Bu ülkeler ve elektrikli araç pazar payları;
- Danimarka (%4,2 şarj olabilen elektrikli araç pazar payı)
- Belcika (%3,2 şarj olabilen elektrikli araç pazar payı)
- Bulgaristan (%0,6 şarj olabilen elektrikli araç pazar payı)
- Letonya (%0,4 şarj olabilen elektrikli araç pazar payı)
- Litvanya (%0,5 şarj olabilen elektrikli araç pazar payı)
- Malta (veri paylaşılmamış)
- Guney Kibris (veri paylaşılmamış)
*Paylaşılan veriler binek araçları kapsamaktadır.
Somut birkaç örnek üzerinden giderek durumu daha net ifade edebileceğimi düşünüyorum.
Şarj olabilen elektrikli araçların pazar payı %3 olan Almanya’da;
- Liste fiyatı 40bin Avro’ya kadar olan elektrikli araçlarda 9000 Avro ve hibrit araçlar için 6.750 Avro;
- 40bin Avro üzeri liste fiyatı olan elektrikli araçlarda 7500 Avro ve hibrit araçlar için 5.625 Avro destek uygulamaktadır.
Şarj olabilen elektrikli araçların pazar payı %1,4 olan İspanya’da;
– Elektrikli araçlar için liste fiyatına göre 5000 Avro’ya kadar, şarj olabilen hibrit araçlar için de 2.600 Avro’ya kadar destek uygulanmaktadır.
Şarj olabilen elektrikli araçların pazar payı %0,9 olan İtalya’da;
- Liste fiyatı 50bin Avro’ya kadar olan ve 70g CO2/km emisyon değerlerine sahip araçlar için 6.000 Avro’ya kadar, 250g CO2/km emisyon değerlerine sahip araçlar için de 2.500 Avro’ya kadar destek uygulanmaktadır.
Örnek verebileceğim son ülke olarak, şarj olabilen elektrikli araçların pazar payı (%6,9) olarak bir çok Avrupa ülkesinin üzerinde olan Finlandiya’da
- Liste fiyatı 50bin Avro’ya kadar olan şarj olabilen elektrikli araçların satın alınması ya da kiralanması durumunda 2.000 Avro destek uygulanmaktadır.
Son söz…
Avrupa’da uygulanan devlet desteğinin benzerinin ülkemizde de uygulanması durumunda hem araç alacakların hem de marka yöneticilerinin kararlarını tekrar gözden geçirebileceklerini düşünüyorum.
Çevreye duyarlı bir birey ve elektrikli araç kullanıcısı olarak ben bu konunun en büyük destekçilerinden biriyim. Umuyorum ki ülkemizde de gün geçtikçe elektrikli araçların payı artacaktır.
Sağlıcakla kalın,
Cenk Ceylan
Kaynak: ACEA – European Automobile Manufacturers Association